Op de lagere school zei de juf van mijn jongste zoon tijdens ouderzitjes vaak: “Je hebt er geen kind aan, ik wou dat ik 20 van zulke kinderen in mijn klas had zitten.” Dat is niet meteen wat ik wilde horen. “Is ‘ie wel in beeld?”, dacht ik en ik zei tegen de juf: “Het gevaar is wel dat hij minder gestimuleerd wordt om zich te ontwikkelen.” Ik wou niet meteen zeggen dat de etterbakjes vaak de meeste aandacht krijgen.
Op mijn eigen middelbare school herinner ik me een bedachtzame leerling die niet opviel, daar ook geen moeite voor deed, en daardoor ook een beetje buiten de boot viel. Hij leek er zelf geen last van te hebben en wij lieten hem.
Daarna tijdens mijn studententijd nog zo’n buitenbeentje. Een hele gezellige man; kon goed luisteren, praten en was er als je ergens mee zat. Schoorvoetend kwam ‘ie uit de kast.
De stem van de minderheid
Zomaar wat voorbeelden van prachtige muurbloemen die in onze sociale omgeving op hun eigen manier een plek innemen. Ze hebben allemaal hun inbreng en ze kunnen een bepaalde sociale gemeenschap versterken met hun eigen kwaliteiten, persoonlijkheid en kijk op zaken. Omdat ze vaak in de minderheid zijn, bestaat het gevaar dat ze worden overschreeuwd door de rest van de meerderheid, de etterbakjes soms. We missen dan de rijkheid van hun andere kijk op zaken.
Wist je dat de muurbloem in staat is om zich op zeer stenige grond te handhaven?
Dat zegt wat, toch? Hoe nemen we deze enorme kracht van de muurbloem mee in ons systeem?
Deep Democracy is een methode om op een gestructureerde manier de stem van de minderheid te integreren in de stem van de groep. Zo kan een gedragen besluit genomen worden. In teamcoaching wordt deze werkwijze vaak ingezet om draagvlak te krijgen voor bepaalde doelen en plannen om deze doelen te halen.
De fundamentals van Deep Democracy zijn:
- Verzamel alle invalshoeken
- Zoek naar de nee
- Verspreid de nee
- Voeg de minderheidswijsheid toe: wat heb je nodig om mee te kunnen?
Schematisch ziet de verrijking er als volgt uit:
Hoe mooi kan het worden?
Als we elkaar stimuleren om de stem van de minderheid te laten meetellen, maken we niet alleen stappen in teamontwikkeling. Het zorgt voor gedragen besluitvorming en draagvlak voor projecten. Het zorgt er ook voor dat bepaalde bewegingen op gang kunnen komen.
Mijn jongste zoon is inmiddels voortrekker als projecten moeten worden afgerond. Vroeger bood hij hulp aan waar het kon. Inmiddels zegt hij: “Ik wil je helpen; wat kan je zelf om dit tot een goed einde te brengen?”
De stille klasgenoot op de middelbare is inmiddels pastoor in een grote gemeente. Toen hij bezig was met het opzetten van een school in Tanzania liet hij zich niet van de wijs brengen door mensen die zeiden: “Pff, een druppel op een gloeiende plaat.” Hij zei: “Zo’n kind voelt zich niet een druppel op de gloeiende plaat, zo’n kind voelt zich een mens. Wat heb jij nodig om mee te kunnen doen aan dit project?”
Dierbare homo-vriend heeft inmiddels een community opgezet waarbinnen aspirant- homoseksuelen zich veilig voelen om uit de kast te komen.
En in een recent teamontwikkeltraject voor een grote gemeente merk ik dat het steeds meer gemeengoed wordt om de wijsheid van de groep te benutten. Spannend en ongewoon in het begin; op enig moment komt de flow er in en gaat zo’n team shinen.
Kijken en verduren
Allemaal omdat ze de kans hebben gehad gehoord te worden. Een muurbloem is een prachtige bloem; je moet wel willen kijken naar de schoonheid ervan. Overigens, de stem van het etterbakje geldt ook, alleen laat ‘ie dit vaak vanzelf wel horen. Dat moet je dan een beetje kunnen verduren.