Wij zijn grootgebracht in een tijd, waarin we geleerd hebben alles met het hoofd te doen. We begrijpen de wereld in lineaire patronen en causale verbanden. Het is de wereld van of/of, van snel, en van meten is weten. En terwijl onze huidige samenleving steeds complexer wordt, zijn wij gehecht aan denken in hokjes en dat zijn veel te simpele werkelijkheden. Eén ding is zeker, alleen met onze ratio gaan we de grote uitdagingen van deze tijd niet oplossen.
En nu? Ergens zullen we weer contact moeten krijgen met het grotere geheel. Ergens zullen we ons weer bewust moeten worden van hoe alles met alles samenhangt en wat werkelijk ís. Dat vraagt allereerst, dat we leren zien wat we zien. De vraag is dan eigenlijk: door welke bril kijk je? Al vroeg in ons leven is onze frisse kinderlijke blik door cultuur, opvoeding, en allerlei kind-ervaringen bedolven geraakt onder de werking van ons brein.
“Ik kom uit een streng gereformeerd nest. Ik heb vooral geleerd over goed en fout. Goede mensen en niet-goede mensen, goede gedachten en niet-goede gedachten, goede prestaties en niet-goede prestaties. De poppetjes, die mij vertellen wat goed is en wat fout, kijken nog altijd over mijn schouder mee.”
We geven betekenis aan onze waarneming op basis van ervaringen uit het verleden. Dus in steeds wisselende situaties denken we steeds in dezelfde vaste patronen. Dat is ‘automatische-piloot-gedrag’ en dat is jammer, want daarmee hebben we de toegang tot onze diepere zelf en onze creativiteit een beetje verloren. En juist deze creativiteit hebben we zo hard nodig voor de uitdagingen van deze tijd.
Wat betekent dit voor leiderschap? Dat leiders de frisse blik terug brengen in organisaties! Hoe gaat dat dan? Dat begint bij de leiders die allereerst zelf een (meer) frisse blik hebben te ontwikkelen. Dat betekent in essentie leren zien wat je ziet; bewust ervaren wat je denkt en de stemmetjes in je hoofd kunnen bevechten. Dat is persoonlijk werk; een reis naar binnen, naar de persoonlijke geschiedenis, de kindertijd.
“Het blijft hard werken maar ik ben steeds beter in staat voorbij de vernauwing te gaan. En op die andere plek kan ik met zo veel meer liefde kijken naar mezelf en naar de mensen in mijn teams.”
Leiders die deze reis maken, leren weer zien met het hart, zoals kinderen dat ook kunnen: belangeloos, liefdevol en met verwondering. Leiders die deze reis maken weten een sfeer van vertrouwen te creëren en zijn zo in staat anderen te helpen ook de reis naar binnen te maken. Leiders die deze reis maken zijn nog effectiever in de reis naar buiten en in wat zij en hun teams willen neerzetten.
Dat is misschien wel de belangrijkste leiderschapsopgave van deze tijd. Het helpen cultiveren van de kinderlijke frisse blik van allen, om daarmee de wijsheid van de hele organisatie en de wereld daarbuiten te ontsluiten.