Onrecht en opgelopen emoties brengt conflictpartijen naar de Rechtbank. De praktijk is echter dat een uitspraak van de rechter veelal niet het gewenste eindresultaat geeft. Een rechter is namelijk gebonden aan de wet bij het uitspreken van een vonnis. Echter bij mediation kan men buiten de juridische kaders treden en zelf een creatieve oplossing bedenken. De weg naar de rechter is kostbaar en een langdurig proces dat uiteindelijk bijna altijd lijdt tot relatieverlies.
Is mediation een nieuw modetrend? Niets is minder waar. Conflictbemiddeling is reeds een eeuwenoud bekend fenomeen dat in vele landen en culturen wordt toegepast. Ook in ons land heb je verschillende soorten conflictbemiddelaars. Mediation past in de Nederlandse cultuur en in de grondgedachte van het poldermodel.
Vanaf 1985 wordt in Nederland op ruimere schaal gebruik gemaakt van mediation in conflictsituaties. In 1993 is het Nederlands Mediation Instituut (NMI) opgericht met als doel het bevorderen en borgen van de kwaliteit van mediation en mediators. Het NMI beheert het register van NMI gekwalificeerde mediators.
Het NMI is vandaag de dag de onafhankelijke kwaliteitskoepel voor mediation in Nederland. Het biedt een duidelijke standaard naar de markt. De NMI geregistreerde mediator is onderworpen aan de gedragsregels en kwaliteitsnormen van het NMI. De NMI Register Mediator is de enige mediator die is erkend door de rechtspraak en hierdoor zijn zij gerechtigd om opdrachten uit te voeren in opdracht van de Rechtspraak. Per 1 januari 2014 krijgt het NMI-register een nieuwe naam, namelijk het MfN-register. MfN staat voor Mediatorsfederatie Nederland.
Het uitgangspunt van mediation is dat partijen onder begeleiding van een onafhankelijke derde, zélf een gezamenlijke oplossing voor het onderlinge conflict proberen te vinden.
De belangrijkste pijlers waarop mediation is gestoeld zijn:
- Onafhankelijkheid en neutraliteit van de mediator
- Zelfbeschikking van de partijen
- Vrijwilligheid en vertrouwelijkheid
Het proces is vertrouwelijk. Dit betekent onder andere dat alle besprekingen en documentatie niet met derden mogen worden gedeeld zonder uitdrukkelijke toestemming van beide partijen. Dit zorgt dat de vuile was niet buitenkomt en voorkomt een eventueel gezichtsverlies.
Er zijn vele voordelen van mediation t.o.v. een rechterlijke uitspraak. De belangrijkste zijn dat gedurende het mediationproces de partijen worden gestimuleerd om zélf tot een oplossing te komen. Er wordt rekening gehouden met de wensen en de behoefte van beide partijen en het gezamenlijk belang wordt voorop gesteld. Bij mediation wordt uitgegaan van een win-win situatie. Gedurende het mediationproces tracht de mediator de onderlinge verhouding te verbeteren waarbij partijen in de toekomst weer een zakelijke relatie kunnen onderhouden. Partijen komen vaak uit de strijdhouding en gaan weer samenwerken. Als laatste moet bij mediation ook niet over het hoofd worden gezien dat men tijd en geld kan besparen. Een mediationtraject neemt gemiddeld, verdeeld over enkele weken, zo’n 10 uur in beslag.
Uiteraard hoeft u niet te wachten met het inschakelen van een mediator tot het moment dat u naar een rechtbank wilt stappen. Hoe eerder een conflict is opgelost is hoe beter!
Natuurlijk zijn zaken waarbij enkel de Rechtspraak een uitspraak hoort te doen. Deze uitzonderingssituatie buiten beschouwing latend, is mijn mening dat mediation meer recht doet aan ons gevoel van rechtvaardigheid en legt de verantwoordelijkheid terug waar deze hoort, bij de partijen zelf.